Gedichten 1 - 22

Ik had wel graag een liedje willen zingen,
een wiegeliedje voor het jonge jaar,
maar ’t voelt wat ongemakkelijk en lichtzinnig,
nu ’t leven barst van argwaan en gevaar.

Ik had wel graag iets leutigs willen fluiten
van “un dun dip” en “inne kanne kip”,
maar ‘k vrees dat niemand daarop zit te wachten,
met ‘vluchtelingenstroom’ op ieders lip.

Ik had wel graag geluidjes willen maken
en kiekeboe gespeeld bij deze wieg,
maar ‘k wil niet blijer doen dan ‘k ben van binnen;
’t kind mocht eens denken dat ik hem bedrieg.

Ik had het jaar een knipoog willen geven,
een glimlach en een knuffel en wat moed,
maar ’t kan niet. ‘k Hou mijn vingertje geheven:
“Vertrouw geen mens; ze zijn uit op je bloed!”

(4 januari 2016)

Van 2 t/m 10 januari  rijden Egbert Bos, Wim Jansen, Goos van Wezep en Bert Draaijer naar de Noordkaap en terug in ScanCoveryTrial, een bloedstollend avontuur voor het goede doel.

Zo brast hij voort, oneindig is zijn koers,
geen vrouw, geen kind, geen haven.
“Zo zal ‘k de Noordkaap ronden,
al rij ik ten eeuwigen dage."
(Vrij naar Willem van der Decken in “De Vliegende Hollander”)

Daar staan ze dan: vier mannen en een vlag,
vierduizend kilometer ver van huis,
acht dagen zigzag door een Winterland:
op naar de Noordkaap en weer snel naar thuis.

Waar doen ze ‘t voor? Oogleden die bevriezen,
gebrek aan slaap, geen tijd voor een ontbijt
en opdrachten die al je krachten vergen,
een auto die steenkoud de kou door rijdt.

’t Vriest twee-en-veertig graden onder nul,
de nacht begint al vroeg en eindigt laat -
het landschap wit en stil van sneeuw en ijs
is indrukwekkend, weids en desolaat.
 
Wat angstig klein en kwetsbaar ben je dan
met al je kunnen en je top-techniek!
Één ongeluk en ‘t bar-en-boze land
neemt afscheid van je naam met treurmuziek.
 
Daar staan ze dan: vier mannen en een vlag -
natuurlijk trots, met brokken in hun keel -
Elburgers die voluit voor Elburg gaan.
Het raakt me diep. Ik word emotioneel.

(18 januari 2016)

In de week van 24 tot 29 januari mochten grootouders, politici en burgemeesters
op de basisschool komen voorlezen.

‘k Heb erg mijn best gedaan mooi voor te lezen,
soms hard, soms zacht, nu langzaam, dan weer snel.
‘k Heb “HÈÈÈÈLP!” geroepen als ik bang moest wezen.
‘k Was voorlees-opa, dat begrijpt u wel.
 
De kinders mochten eten tijdens ’t lezen;
dat luistert lekker naar zo’n ouwe baas.
De een had snoeptomaatjes, d’ ander koeken;
mijn kleindochter had crackers mee, met kaas.
 
Ze hingen aan mijn lippen ’t was zo spannend!
Ik raakte blijkbaar een gevoelige snaar.
“Hoe oud, denk je, zal deze opa wezen?”
Eén jochie dacht: “Negen-en-negentig jaar?”
 
Ik heb genoten van die mooie bekkies
en ik ben een ervaring rijker, maar
vragen ze volgend jaar weer: “Wil je lezen?”,  
dan zeg ik: “Kom nou! ‘k Ben nu honderd jaar!”
 
(29 januari 2016)

Op donderdag 11 februari  jl. heeft burgemeester F. de Lange het Militair Meeting Point
geopend, een tweemaandelijks  ontmoetingsmoment voor veteranen, oud-militairen en
burgers die voor Defensie hebben gewerkt, en die nu in de gemeente Elburg wonen.

Militair Meeting Point

Er zijn er die hier komen om te praten
over de onvoltooid verleden tijd,
de helse hitte, en de eenzaamheid
die diepe littekens heeft nagelaten.

Er zijn ook officieren en soldaten
die louter komen voor gezelligheid.
“Ik ben benieuwd hoe jij je dagen slijt”.
Ze zijn weer even maat onder de maten.

En burgers die hier op De Knobbel zaten.
Die zwaaiden af zo tegen etenstijd;
ze meldden zich weer trouw na het ontbijt,
deden hun ding met lasten en met baten.

Geen protocol hier en geen plechtigheid,
slechts kameraadschap, ziel en zaligheid.

(16 februari 2016)

Ik dacht altijd (ik moet niet zoveel denken),
dat Doornspijkers een beetje saaïig zijn.
Ze spreken nog van kranken en van krenken
en ijv’ren zonder industrieterrein.

Dat ze een jaarmarkt hebben met een snuifje
Veluwse klederdracht staat buiten kijf:
een Nunspeter toont  eeuwenoude dames –
zoveel heeft het nu ook weer niet om ’t lijf.

Maar ‘k moet mijn vooroordeel flink bij gaan stellen,
want wat gaat er gebeuren op twaalf maart?
Dan gaan er zesenzestig motorrijders
van start – zij zetten Doornspijk op de kaart!

Ze heten de Spijkrijders; ’t is een Toer club;
die scheuren heel wat af zo in een jaar;
ze ronken en genieten van dom zeuren
en als iets misloopt, zijn z’ er voor elkaar.

Dus lezer, ‘k neem terug  wat ik beweerde.
Dat Doornspijkers een beetje saaiig zijn,
is een vergissing, want nu is bewezen
dat Doornspijkers juist heel lawaaiig zijn.

(18 februari 2016)

Van 12 februari tot 16 april hangen in Museum Sjoel Elburg 35 ‘portretten’ van olijfbomen,
knap geschilderd door Joodse, Islamitische en Christenvrouwen in Israël

De bomen zijn bomen
met stemmen en stammen
en kronen met talloze vruchten

De vrouwen zijn vrouwen
met hoofden en harten
die zegenen, zorgen en zuchten

Een vrouw en haar boom
worden licht een gedicht
als de wind om hun hoofdtooi gaat waaien

De boom en de vrouw
staan in bloei of in bloed
als het vuur van de haat op gaat laaien

Maar de liefde is sterker
de doeken bewerken
een wonder en grote genade

(25 februari 2016)

De regering verwacht van ons dat we woensdag 6 april gaan stemmen over de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Oekraïne.

Wat dunkt u? Als er handel wordt gedreven
met Oekraïners, is dat goed of slecht?
Moet ik dat weten? Meent u dat nu echt?
Als ‘t eerlijk toegaat, is het mij om het even.

Er zijn nog zoveel dingen in dit leven
die ik belangrijker of zorgelijk vind:
… die NIPT-test – aan dat onvolmaakte kind
    zou ik mijn stem met alle liefde geven,

… dat op de zorg al maar beknibbeld wordt
... dat slecht bestuur met goud beloond kan worden,
… dat in een stadion gehoond kan worden,
… dat in Den Haag zoveel gekibbeld wordt …

Ik ga wel stemmen, want ik heb dat recht,
maar niet omdat de zaak me zoveel zegt.

(31 maart 2016)

Vandaag gaan we de doden weer herdenken
die vielen in de ongelijke strijd
voor vrede, vrijheid en gerechtigheid –
gaven die zij ons hadden willen schenken.

Er waren er die vochten zwaar bewapend,
er waren er die streden met een woord,
er waren er die ruw werden vermoord,
en bommen vonden velen van hen slapend.

Zij vielen om, en konden niet meer verder.
Wij mogen opstaan en een weg inslaan
waar vrede, recht en vrijheid samengaan,
als schapen in het voetspoor van een herder.

Geef dat wij nooit de vrede wreed verstoren
of recht gaan krommen voor het stomme geld
of vrijheid in gaan ruilen voor geweld.
Laat hen hun leven niet hebben verloren.

(3 april 2016)

Zware regenbuien veroorzaken in de wijken vaak overlast. Op 9 mei wordt
besloten of in de komende vier jaar 29 maatregelen zullen worden getroffen –
voor € 2,5 miljoen – zodat hoosbuien niet langer schade veroorzaken.

Het regent, het zegent,
de pannetjes worden nat
Er kwamen twee boerinnetjes,
die vielen op hun kinnetjes
of vielen ze op hun gat? 
KLETSNAT! 

Het regent, het zegent.
Dat is verleden tijd.
Als nu een regenbui toeslaat,
dan is er overlast op straat
en in de kelders – da ’s geheid
geen gekkigheid. 

Het regent, het zegent.
Ze gaan er wat aan doen!
’t Riool krijgt meer capaciteit,
de berging wordt ook uitgebreid,
voor twee-en-een half miljoen,
poen poen!

Het regent, het zegent.
Het wordt geen tranendal.
De schrik hoeft niet om het hart te slaan
als wolken langs de hemel gaan.
Straks interesseert het me geen bal,
die regenval.

(24 april 2016)

Op 6 juni 2016 wordt Museum Elburg heropend na renovatie
en herinrichting van wat ooit het Sint-Agnietenklooster was.

Blijf even staan nu. Hoor het stille water.
Hier rimpelt het en kabbelt het en later
knabbelt het vreedzaam aan de groene wal.

Laat nu je blik gaan over de kasseien
tot waar een muur van stenen zich verzet
en laat je ogen daar naar boven glijden
langs hoge ramen, goten, rode pannen
tot waar een gouden haan trots staat te zonnen
op het hoogste punt – we zijn er mee verguld
en gaan er onherroepelijk munt uit slaan.

Museum Elburg, toon je kloppend hart –
ooit klooster, pakhuis en voor elck wat wils
ben je nu bron van kennis en cultuur.

Ik raak er thuis in stadsarchitectuur,
in recht en slecht, armoe en lijvigheid,
in visserij en in bedrijvigheid;
‘k ontdek hier geloof ik wie ik was en ben.

Ik dwaal en vind de Refter opperbest,
de Burgemeesterskamer afgeladen,
de echo’s van gezang in de kapel.

‘k Betreed bedeesd de kelder die zich welft
en vind er tocht noch vochtige geheimen,
maar aders waar je rijke erts opdelft.

Hier ademt ordelijk en onbevreesd
mijn voorgeslacht en wat er is geweest
aan onlust kwam tot rust in dit gebouw
en in de kloostertuin.

(20 mei 2016)
                                                                                                             

Op 14 juni vindt er een inloopavond in ’t Huiken plaats over de huisvesting
en verdere opvang van vluchtelingen met een verblijfsvergunning in de gemeente Elburg

Wat heb jij, broeder, op je netvlies staan?
Verderf en dood, aan puin geschoten straten?
Een kind dat huiverend achter werd gelaten?
Een moeder die niet meer durft slapen gaan?
Of stof en doffe dreunen
in het zand?

Niets is zo groen en geel en boterzacht
als onze weiden – ‘t gras is nergens malser.
Gemaaid verjaagt het boze dromen als er
een plek is voor je waar een klaproos vlagt,
waar boekweit bloeit
en vogels nestelen.

Je vindt geen rotsen hier, geen dorre steen.
De mensen zijn de enige harde dingen,
maar verreweg de meeste van hen zingen
hun kinderen in slaap en maken geen
bezwaar tegen je ademhaling
van Gods lucht.

(30 mei 2016)

Bij de expositie “Zuiderzeewerken” in Museum Elburg
t.g.v. het evenement op zaterdag 20 augustus “Een stroom van woorden”

Nu ben je te ver gegaan, schoft
je bent buiten je boekje gegaan
je vertrapte Gods palen en perken
en spotte met terpen en wallen -
ik maak je in

je lokte ons met je vuilelappenlucht
met wolkenrafels en met brandingtanden
je lispelde: visserman-bootje, kom
kom met je net en vind buit in mijn schoot
jij loeder verrader jij glimlachend monster

Dat was geen spel als jij je muil opensperde
en ziedend van woede je stortte op ons
met spelonken van water en helse holen
je krijste in de zeilen en gromde en zoog …
je slurpte de mannen op van het dek en dekte ze toe
met je gladde glanzende huid in de roerloze morgen
jij ploert aller ploerten
jij zat in ons bloed

wat heb je ooit geschonken dat God jou niet gegeven had
onze boeien, netten, losgerukte zwaarden
het tuig, de tonnen op het dek, de zeilen
maar de mannen, broers en jongens in de diepte
die gaf je niet weerom …

nu ben je te ver gegaan, schoft,
je bent buiten je oevers getreden
je klauwde naar vrouwen en kinderen
ik maak je in, mijn liefste
al wordt het mijn dood, je dood
je tandeloze mond en bloedeloze lippen
ik maak je in

er is geen trots in mij

(18 augustus 2016)

Ik heb in India gewerkt. Zes weken.
‘t Was zoveel groener dan ik had gedacht,
met veel meer regens dan ik had verwacht
en groot! Bij Nederland dan vergeleken …

Op het verkeer raak je niet uitgekeken,
want alles toetert, belt en claxonneert.
Het is een wonder hoe men er laveert
om koeien heen die sullig oversteken.

Honden liggen voor pampus langs de kant
en varkens wroeten snorkend in de goot,
maar niemand rijdt een geitenbokje dood,
al kreeg ik soms een bijna-hartstilstand.

Zes weken vlaaien, keutels, drollen, drek
en toen weer ’t Harde … Schoon! Gewoon té gek!

(27 augustus 2017)

De stadsomroeper roept:

Boeren, burgers, bierliefhebbers, goed dat u hier allen bent!
Uw en onze smaakpapillen gaan vandaag worden verwend.

Want de oogst aan hop is binnen en het mouten is gebeurd,
’t verse bockbier is gebrouwen,  ’t moet alleen nog maar gekeurd.

En daar hebben w’ u voor nodig! U moet proeven uiteraard.
Dat u ’t eerste bier kùnt proeven, dankt u aan “Het Witte Paard”.

Tien keer plande dit genootschap deze vierde zaterdag -
Elburg is opnieuw de eerste die vers bockbier schenken mag.

Op dus naar de Bockbier-botter, met folklore en muziek.
Laat de vaten nu maar rollen voor het dorstige publiek.

’t Wordt een dag van grote vreugde! Ruzie maken doe-me nie.
Bockbier proeven doe je samen en in goede harmonie! 

(24 september 2016)

Tijdens de Botterdagen was er in het Gruithuis een expositie van tekenwerk
van Jurrie van der Heide (1928 – 2016) te zien  – een eerbetoon

In ’t Gruithuis hangt een veertigtal portretten
in potlood en meest op A-vier formaat
 – verwacht geen bom die met geweld inslaat –
van visserlui in truien en met petten.

Geen man die lacht en elk gelaat gegroefd,
met veel respect getekend en heel licht,
geen zware lijnen, geen markant gezicht,
grijs en berustend eerder dan bedroefd.

De kunstenaar – ik heb hem niet gekend –
was te bescheiden, denk ik. Met geduld
heeft hij elk blad met gum en stift gevuld -
hij sprak vast niet van Kunst of van Talent.

Zijn gave heeft hij stilaan stil ontplooid.
Hij stierf, het werk niet af, maar wel voltooid. 

(8 september 2016)

Het college van burgemeester en wethouders wil de schelpenpaden van de begraafplaats aan de Bovenweg in ’t Harde vervangendoor betonnen wandelpadeN. 

Mijn moeder ging naar ‘t kerkhof om te schrobben
met borstel en een teiltje Sunlight sop;
het grint moest blinken als de steen erop -
ze wou niet, kon niet, weigerde te tobben.

Mijn vriend ging naar het kerkhof om te klagen,
geknield of languit op de koude grond;
hij bad en smeekte, lag er mond op mond,
maar vond geen troost voor zijn verwarde vragen.

Ik zoek de schaduw op onder de bomen,
slenter langs graven, lees een steen en rouw
om ouders en een kind dat veel te gauw,
nog voor het adem kreeg, werd weggenomen.

Hier wachten roerloos al die ledematen
op Jezus’ komst, verwacht en onverwacht.
Nog is ’t een hof met zoden, groen en zacht …
Wordt het een stad straks met betonnen straten?

(30 september 2016)

Maandag 24 oktober werd het Kikhuys officieel geopend aan de Vischpoortstraat 26. 
Een inloophuis voor ieder die met kanker te maken heeft (gehad) met als motto: 
Kracht In Kanker.

je bent de enige niet en niet alleen
de kanker is een huisgenoot van velen
hij is al op voordat jij wakker wordt
en blaast zijn thee koud aan jouw keukentafel
kijk je naar buiten, staat–ie voor het raam
beneemt het zicht op lichte zonnestralen
beneemt de lust om er op uit te gaan

waad je een weg door rag en grijzigheid
zeg zachtjes: kanker. Weinig woorden weten
een hart zo snel en warm te laten slaan
deuren zo wijd te laten opengaan
loop binnen, kind, en neem maar van mij aan
je bent de enige niet
en niet alleen

(17 oktober 2016)

Een rap

Op zaterdag 29 januari 2016 staat ’t Harde in het teken van ‘eigen’ Kunst.
In het centrum, in Jeanne d’Arc en op de Zwaluwenburg zijn  kunstwerken en
– vormen te zien en er kan een Kunstroute worden gelopen of gereden.

Wij hebben hier op ‘t Harde een probleem –
wij wonen hier natuurlijk puur natuurlijk ,
maar missen we de boot niet in zo’n dorp?
Niet letterlijk natuurlijk, maar figuurlijk.

We zitten naam’lijk overal nét naast:
net náást de snelweg naar de grote steden,
net náást de Haere met zijn zandwoestijn
en náást de landhuizen en heerlijkheden.

De schietterreinen zijn nét niet van ons
en heel veel Hardenezen zijn forenzen.
Geen vesting hebben wij, geen waterkant
en bos en hei begint pas aan de grenzen.

Zeur niet! We hebben heel erg veel in huis!
We gaan de Kunst van ’t Harde presenteren.
Het hele dorp gaat er versteld van staan
wat plaatselijke kunstenaars presteren

met kwast en potlood en met naald en draad,
met verf en doek en zaag en met muziek,
met zang en dans , met camera en taal,
met voedsel, bloemen, hout en keramiek.

Dit is ’t begin! Kom kijken, grijp je kans!
En laat je leiden langs de lange route.
De ene helft van ‘t dorp beoefent kunst,
de andere helft zou het bewonderen moeten.

(25 oktober 2016) 

Donderdag 10 november konden kinderen in Museum Elburg een Sonde Marten
maken waarmee ze de volgende dag langs de deuren konden gaan.

Buiten verliest de boom het laatste blad.
Het dwarrelt sienna rood en karmozijn.
Dat stervend blad zo fel van kleur kan zijn!
Alsof het in zijn val vlam heeft gevat.

Door lege takken valt opeens de wind
en regen bijt vijandig in je nek.
Je haast je naar een warm beschutte plek
waar je je thuis kan voelen als een kind.

De ‘rooie suukerwortel’ wacht een mes –
je moet met Sonde Marten aan de gang.
Een mooi versierde biet maakt niemand bang,
maar wees voorzichtig en blijf bij de les!

De tong tussen de tanden werkt heel goed
tegen een karmozijnen druppel bloed.

(8 november 2016)                                                                                                              

Je hoeft niet met de bus naar Düsseldorf
om wintersfeer en nostalgie te proeven.
Kom maar naar Elburg. ’t Is hier reuze tof:
Kerst in de Vesting zorgt voor goed vertoeven.

Je hoeft niet met de bus naar Keulen toe
voor kinderkopjes, geveltjes en pandjes.
Die zijn hier ook, en ’t volk is uitgedost
in jak en frak en Brussels kant met randjes.

Je kunt hier koren horen om de hoek.
Neurie maar mee met oude kerstmuziek.
Er wordt getrouwd; er wordt ook recht gedaan.
Elburg staat bol van winterromantiek.

Het Christuskind zul je niet tegenkomen;
dit is wat al te commercieel misschien.
Hoewel … het goede nieuws wordt wel bezongen
en speurders zullen ‘t hier en daar ook zien.

Je hoeft niet met de bus naar Duitsland toe,
niet met het vliegtuig naar de Britse buren,
Dickens is hier, én worst én schuimend bier.
Je zult je komst naar Elburg niet bezuren.

(2 december 2016)

Op zaterdag 17 december gaf muziekvereniging Excelsior een Kerstconcert op Ampie’s Berg
voor twee goede doelen: de Speelgoedbank en Op Bezoek bij Wilma

De koude nacht kan haast niet langer zijn,
maar grijpt inhalig nog  naar schemerranden;
de bomen houden wijs hun adem in
om niet onnodig warmte te verbranden.

Er siddert leven in de stille tuin,
lichten bewegen licht zonder gerucht.
Het Is een spiegel van het firmament
alsof er sterren vielen uit de lucht.

En dan muziek! Is dit misschien een droom?
Klapwieken engelen door deze nacht?
Is dit bedoeld voor mij, die klankenstroom?
Is Hij het Die van verre zachtjes lacht?

Ik word er koud van, van die harmonie,
ik voel me haast onthecht en zonderling …
Dat Hij zo in dit duister tot mij komt,
vervult mij met meer dan verwondering.

(5 december 2016)

Op 17 december gaf Excelsior een concert op Ampie’s berg. De opbrengst van dit concert ging naar twee goede doelen: “Op Bezoek bij Wilma” en de Speelgoedbank.

Het Kerstfeest is geen kinderfeest en God geen Sinterklaas.
Engelen zijn geen makkers; hun gezang is geen geraas.   
Maar dát God naar de aarde kwam, Messias wilde zijn,
dat gaat niet slechts volwassenen aan – Hij kwam voor groot en klein.

De kinderen in Jezus’ tijd dansten over het plein
en speelden bruiloft met muziek van fluit en tamboerijn
en als ze treurden in hun spel, riepen ze ach en wee
en alle kinderen jammerden en klaagden vrolijk mee.

Een kind moet spelen, vrolijk zijn, voluit mee kunnen doen.
Een kind verlangt naar veiligheid, een knuffel en een zoen.
Soms zijn de ouders niet in staat hun kind te laten spelen -
in plaats van kleurig meedoen komt er grijs en grauw vervelen.

Als Hij ons licht en vreugde geeft en reden geeft tot zingen,
bedenk dan dat Zijn liefde zit in hele kleine dingen:
een “Op Bezoek bij Wilma” – middag  geeft plezier aan velen
en door een simpele Speelgoedbank kunnen veel kinderen spelen.

Kwam er licht in jouw duisternis? Wist Hij jouw hart te raken?
Spiegel Zijn liefde dan en help gezinnen blij te maken. 

(12 december 2016)